- Al eeuwenlang vragen wetenschappers zich af waar de kop van een zeester zich bevindt.
- Een groep onderzoekers heeft om dat mysterie op te lossen de genen van de zeester in kaart gebracht en dat leverde onverwachte resultaten op.
- Het blijkt dat zeesterren meerdere koppen hebben: een in het midden en eentje in elk van hun vijf armen.
- Lees ook: Duiven lossen problemen op dezelfde manier op als AI-modellen, blijkt uit onderzoek
Wetenschappers hebben eindelijk het mysterie ontrafeld over waar de kop van een zeester zich bevindt. Of nauwkeuriger geformuleerd: waar de koppen van een zeester zich bevinden.
Het blijkt dat zeesterren niet slechts één kop hebben in het midden, maar ‘kopachtige delen’ hebben in elk van hun armen, staat in een in Nature gepubliceerd onderzoek.
Die ontdekking heeft eeuwen op zich laten wachten. Het is een mysterie dat stamt uit “het allereerste begin van de zoölogie”, zegt hoofdonderzoeker Laurent Formery tegen Insider.
Waarom het zo lang duurde het mysterie op te lossen
Formery is onderzoeker bij de Stanford School of Humanities and Sciences en zegt dat het zolang geduurd heeft het mysterie van de zeester op te lossen, “omdat ze zo ontzettend anders zijn, nietwaar?”
Foto: Peter Guttman / Getty Images
Veel dieren, zoals insecten, reptielen, vogels en zoogdieren — waaronder mensen — hebben zogeheten 'bilaterale symmetrie'. Dat betekent dat ze symmetrisch zijn langs een lijn in het midden.
Dat heeft wetenschappers geholpen de plek van de kop, de romp, de ledematen enzovoorts vast te stellen, zegt Formery.
Maar zeesterren met vijf armen (lobben) hebben geen 'bilaterale symmetrie' en hebben in plaats daarvan zogeheten 'vijfvoudige radiale symmetrie'.
Als je naar een zeester kijkt "is er niks dat lijkt op jouw hoofd. Je hebt gewoon geen idee", zegt Formery.
Maar ondanks deze aanblik hebben zeesterren genetisch gezien meer overeenkomsten met mensen dan je op het eerste gezicht zou zeggen, schrijft Stanford News.
De genetische code van de zeester
Dieren hebben een genetische code die verschillende lichaamsdelen activeren, zoals een been hier, een arm daar en een kop daar.
Formery en zijn collega's hebben de genetische overeenkomsten bestudeerd en zouden dat zonder de hulp van de moderne technologie niet hebben gekund, zegt hij.
Foto: antpkr / Getty Images
"Heel lang konden we alleen maar gebruik maken van anatomie en morfologie. En dat is bij een zeester niet erg bruikbaar", zegt Formery tegen Insider. "Sinds kort kunnen we de morfologie naast ons neerleggen en ons richten op het moleculaire aspect van ontwikkeling."
De wetenschappers hebben de verschillende genen in de armen van zeesterren geanalyseerd. Ze dachten in eerste instantie een aantal genen te vinden van de kop en een aantal voor de romp, net zoals bij de meeste dieren. Maar in plaats daarvan vonden ze vooral 'kopachtige genen'.
"De genen die normaal gesproken betrokken zijn bij de vorming van de romp zijn niet terug te vinden in het ectoderm, het buitenste kiemblad van een embryo", schrijft mede-onderzoeker Jeff Thompson van de Universiteit van Southampton. "Het lijkt erop dat het hele lichaam van stekelhuidigen vergelijkbaar is met de kop van andere groepen dieren."
Die ontdekking was "heel vreemd" en onverwacht, zegt Formery. "Niemand had zich dit echt kunnen voorstellen voordat we toegang hadden tot deze data."
Hebben zeesterren een brein?
In de toekomst wil Formery verder onderzoek doen naar zeesterren, om te kunnen bepalen of de meerdere koppen ook meerdere breinen hebben.
"In de bestaande lesboeken staat dat zeesterren een heel eenvoudig zenuwstelsel hebben en het erop lijkt dat ze geen hersenen hebben", zegt Formery. "En dat is interessant, want uit de onderzoeken die wij hebben gedaan blijkt dat bepaalde genen die zorgen voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel, bij ons ook zorgen voor de ontwikkeling van ons brein."
"Ik denkt dat daardoor de zeer interessante vraag rijst over waar het zenuwstelsel van een zeester precies uit bestaat. En is het een brein? Zijn het in de kern hersenen", vraagt Formery zich af.
